Lazy Loading Nedir? Site Hızını %40 Arttırma

Lazy Loading Nedir?

Web sitenizin yavaş yüklenmesi, kullanıcı deneyimini doğrudan etkileyen en büyük sorunlardan biridir. Özellikle görsel içeriklerin yoğun olduğu sayfalarda bu durum daha da belirgin hale gelir. İşte bu noktada devreye lazy loading teknolojisi giriyor. Peki, lazy loading nedir ve neden bu kadar önemli hale geldi?

Lazy loading (tembel yükleme), bir web sayfasındaki görsellerin, iframe’lerin veya diğer kaynakların sadece ihtiyaç duyulduğunda, yani kullanıcı sayfanın ilgili bölümüne geldiğinde yüklenmesini sağlayan bir tekniktir. Bu yöntem sayesinde, gereksiz veri yüklemeleri önlenir ve site hızı ciddi şekilde artar. Hatta doğru kullanıldığında %40’a kadar performans iyileştirmesi mümkündür.

Lazy load, özellikle mobil cihaz kullanıcıları için hayati bir avantaj sağlar. Çünkü yavaş açılan sayfalar hem SEO sıralamasını düşürebilir hem de hemen çıkma oranını artırabilir. Google, kullanıcı deneyimini merkeze aldığı için lazy loading SEO açısından da oldukça önemlidir.

Bu yazıda, lazy loading nasıl yapılır, hangi alanlarda uygulanmalı, WordPress lazy loading eklentileri, HTML ve JavaScript ile kullanım örnekleri, performans verileri, en sık yapılan hatalar ve lazy loading avantajları gibi birçok detaya değineceğiz. Ayrıca, resim lazy loading, alternatif teknikler ve preloading ile karşılaştırma gibi konular da yer alacak.

Eğer sen de sitenin daha hızlı yüklenmesini, SEO’da öne çıkmasını ve kullanıcı deneyimini artırmayı hedefliyorsan, bu rehber tam sana göre.

Lazy Loading Nasıl Çalışır?

Lazy loading, sayfa yükleme sürecini optimize etmek için kullanılan bir yükleme stratejisidir. Geleneksel olarak bir web sayfası açıldığında, sayfadaki tüm içerikler – görseller, videolar, iframe’ler ve scriptler – sayfa yüklendiği anda tarayıcıya iletilir. Bu, özellikle medya açısından zengin sayfalarda ciddi bir performans yükü oluşturur.

Lazy loading tekniğinde ise bu süreç tersine çevrilir. Sayfadaki görsel ve medya içerikleri yalnızca kullanıcı o alana geldiğinde – yani ekran görünümüne (viewport) girdiğinde – yüklenir. Böylece, sayfanın üst kısmı (above the fold) hızla yüklenir ve kullanıcı etkileşimi başladığı anda sayfa kullanılabilir hâle gelir.

Bu işlem genellikle şu şekilde işler:

1. HTML veya JavaScript aracılığıyla belirli medya öğelerine loading="lazy" özelliği eklenir.
2. Sayfa ilk yüklendiğinde, bu öğelerin yalnızca “yer tutucu”ları (placeholder) görünür.
3. Kullanıcı sayfayı aşağı kaydırdıkça, görünür alana giren medya öğeleri gerçek zamanlı olarak yüklenir.
4. Bu da sunucu üzerindeki yükü azaltır, bandwidth kullanımını optimize eder ve kullanıcıya daha hızlı bir deneyim sunar.

Modern tarayıcıların çoğu artık lazy loading desteğini yerel (native) olarak sunmaktadır. Örneğin, sadece <img loading="lazy"> etiketiyle Chrome, Firefox ve Edge gibi tarayıcılarda ekstra JavaScript’e gerek kalmadan bu özellik çalışır.

Bu yöntemin en büyük avantajı; özellikle mobil kullanıcılar, düşük internet hızına sahip ziyaretçiler ve sınırlı veri kotasına sahip kullanıcılar için daha verimli bir sayfa yüklemesi sağlamasıdır.

Lazy Loading’in SEO’ya Etkisi

Lazy loading yalnızca kullanıcı deneyimini iyileştirmekle kalmaz, arama motoru optimizasyonu (SEO) açısından da ciddi avantajlar sağlar. Google, hızlı yüklenen ve kullanıcı dostu siteleri ödüllendirdiği için, lazy loading tekniğiyle hazırlanan sayfalar daha iyi sıralamalar elde edebilir. Ancak bu avantajların devreye girmesi için doğru yapılandırma şarttır.

Olumlu Etkileri

• Sayfa Yüklenme Süresi Azalır: Lazy loading sayesinde, yalnızca kullanıcı tarafından görüntülenen içerikler yüklenir. Bu da ilk yükleme süresini önemli ölçüde düşürür. Sayfa daha hızlı açılır, kullanıcı daha az bekler.
• Core Web Vitals Gelişir: Google’ın sayfa deneyimi kriterleri arasında yer alan metrikler (LCP, FID, CLS) lazy loading ile doğrudan iyileştirilebilir.
• Hemen Çıkma Oranı Düşer: Kullanıcı beklemek zorunda kalmadığı için sayfada daha uzun süre kalır, daha fazla içerik tüketir. Bu durum SEO açısından olumlu sinyaller gönderir.
• Mobil Uyum Artar: Mobil cihazlarda sınırlı bant genişliği nedeniyle hızlı yüklenen sayfalar daha iyi performans gösterir. Lazy loading mobil kullanıcı deneyimini destekler.
• Crawl Bütçesi Daha Verimli Kullanılır: Googlebot, sayfanın sadece kritik kısımlarını değil, doğru yapılandırma ile lazy yüklenen içerikleri de keşfedebilir. Bu da daha etkili indekslemeyi mümkün kılar.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• JavaScript Bağımlılığı: Lazy loading yalnızca JavaScript ile uygulanıyorsa ve içeriğin yüklenmesi tamamen JS’ye bağlıysa, Googlebot içerikleri göremeyebilir. Bu durumda önemli içerikler dizine eklenmeyebilir.
• Alt Etiket Eksikliği: Görseller lazy load ile yüklense dahi, alt etiketleri eksik bırakılırsa görsel SEO’dan fayda sağlanamaz.
• Render Sorunları: Sayfa kaydırılmadan içerik yüklenmiyorsa ve bu içerikler site haritasında veya yapısal veri içinde görünmüyorsa, Google bu alanları taramayabilir. Bu da indeksleme sorunlarına yol açabilir.
• Tarama Hataları: Google Search Console üzerinden sayfanın taranabilirlik ve dizine eklenebilirlik durumları mutlaka kontrol edilmelidir. Özellikle “kaynak yüklenemedi” gibi hatalar SEO performansını düşürebilir.

Sonuç olarak, lazy loading SEO açısından güçlü bir araçtır. Ancak fayda sağlayabilmesi için teknik olarak doğru uygulanması, içeriklerin botlar tarafından erişilebilir olması ve kullanıcı deneyiminin bozulmaması gerekir.

Lazy Loading ile Site Hızı Nasıl Artar?

Web sitelerinin performansı, kullanıcı memnuniyeti ve SEO açısından kritik bir faktördür. Bir sayfanın ne kadar hızlı yüklendiği, ziyaretçinin sitede kalıp kalmayacağını, etkileşime geçip geçmeyeceğini ve Google sıralamalarında ne kadar yüksekte yer alacağını doğrudan etkiler. Lazy loading, bu hızın artırılmasında oldukça etkili bir tekniktir.

Sayfa İlk Yükleme Süresi (Initial Load Time) Azalır

Lazy loading, sayfanın yalnızca ilk görünüm alanında (viewport) yer alan içerikleri yükler. Diğer görseller, videolar veya iframe’ler, kullanıcı sayfayı aşağıya kaydırana kadar yüklenmez. Bu yaklaşım sayesinde:

• Tarayıcının yüklemesi gereken veri miktarı önemli ölçüde azalır.
• Sayfa çok daha hızlı açılır.
• Kullanıcı, içerikle daha erken etkileşime geçebilir.

Örneğin 20 görsel içeren bir blog yazısında, sadece ilk 3 görsel hemen yüklenir; geri kalanlar ekran görünümüne girdikçe çağrılır. Bu da ağ trafiğini azaltır ve sunucu yanıt süresini kısaltır.

JavaScript ve CSS Yükleri Hafifletilir

Lazy loading sadece görsellerle sınırlı değildir. Özellikle modern tekniklerde iframe’ler, üçüncü parti widget’lar, dış kaynaklı JavaScript dosyaları da gerektiğinde yüklenebilir hale getirilir. Bu sayede:

• Render süresi kısalır.
• Tarayıcı ana iş parçacığı (main thread) daha az meşgul olur.
• Sayfa “kullanılabilir” hale çok daha erken gelir.

Bant Genişliği ve Sunucu Kaynakları Daha Verimli Kullanılır

Tüm içerikleri baştan yüklemek, kullanıcıların çoğunun asla görmeyeceği bölümlere gereksiz kaynak ayırmak anlamına gelir. Lazy loading ile sadece ihtiyaç duyulan içerikler getirildiği için:

• Sunucudan daha az veri talep edilir.
• Kullanıcının internet bağlantısı daha az tüketilir.
• CDN ve hosting servislerinin yükü hafifler.

Web Vitals Üzerindeki Etkisi

Google’ın Core Web Vitals metriklerinden olan LCP (Largest Contentful Paint), lazy loading sayesinde önemli ölçüde iyileştirilebilir. Çünkü sayfanın en büyük öğesi (genellikle görsel) daha hızlı yüklenecek şekilde önceliklendirilebilirken, diğer görseller ertelenir.

Lazy Loading Kullanmanın Avantajları

Lazy loading, web sitelerinde yaygın olarak tercih edilmesinin sebepleri birçok faydayı beraberinde getirir. Özellikle performans, kullanıcı deneyimi ve SEO açısından önemli avantajlar sağlar.

1. Daha Hızlı Sayfa Yükleme Süresi

Lazy loading sayesinde sayfa üzerindeki tüm içerikler aynı anda değil, ihtiyaç duyuldukça yüklenir. Bu da özellikle görsel ağırlıklı sayfalarda ilk açılış süresini ciddi şekilde azaltır. Hızlı yüklenen sayfalar, kullanıcıların siteyi terk etme oranını düşürür.

2. Bant Genişliği Tasarrufu

Kullanıcı sadece gördüğü içerikleri yüklediği için gereksiz veri transferi olmaz. Bu, hem ziyaretçinin hem de sunucunun bant genişliği kullanımını optimize eder. Mobil kullanıcılar için veri kullanımı açısından büyük avantaj sağlar.

3. SEO Performansının İyileşmesi

Google, hızlı ve kullanıcı dostu siteleri daha üst sıralarda gösterir. Lazy loading ile sayfa hızını artırmak, SEO performansına olumlu yansır. Ayrıca, doğru yapılandırıldığında, arama motorları tarafından indekslenebilirlik sorunu yaşanmaz.

4. Sunucu Yükünün Azalması

Sayfa yüklendiğinde tüm içerikler aynı anda sunucuya yüklenmediği için, sunucu kaynakları daha verimli kullanılır. Bu, özellikle yüksek trafikli sitelerde performans sorunlarının azalmasına yardımcı olur.

5. Kullanıcı Deneyiminin Artması

Hızlı yüklenen ve akıcı çalışan sayfalar, ziyaretçilerin site üzerinde daha fazla vakit geçirmesini sağlar. Bu da etkileşim oranlarını ve dönüşüm oranlarını artırır.

Hangi İçerikler Lazy Load Edilmeli?

Lazy loading, her içerik türü için uygun olmayabilir. Performansı en çok artıran ve kullanıcı deneyimini geliştiren içeriklere uygulanması önemlidir. İşte lazy load edilmesi önerilen içerik türleri:

Görseller (Images)

Sayfalardaki en fazla veri kaplayan öğelerden biri görsellerdir. Özellikle yüksek çözünürlüklü ve sayıca fazla görseller, lazy load ile büyük oranda hız kazanır.

Videolar

Otomatik oynatılan veya gömülü videolar da sayfa yükünü artırır. Kullanıcı videoyu görüntülemeden yüklenmemesi bant genişliği tasarrufu sağlar.

İframe’ler

Google Maps, YouTube embedleri gibi iframe ile eklenen harita ve medya içerikleri, sadece görünür olduklarında yüklenmelidir.

Büyük Script Dosyaları ve Widget’lar

Bazı durumlarda üçüncü parti widget’lar ve büyük JavaScript dosyaları, kullanıcıya hemen görünmeyen sayfa kısımlarına bağlıysa, bunların da lazy load edilmesi faydalı olur.

Reklam ve Bannerlar

Sayfa aşağısında yer alan ve kullanıcı tarafından hemen görülmeyen reklamlar da gereksiz yere erken yüklenmemeli.

Lazy Loading Nasıl Yapılır?

Lazy loading uygulaması, farklı teknolojiler ve platformlar için değişiklik gösterebilir. Ancak temel olarak aşağıdaki adımları izleyerek sitenize kolayca entegre edebilirsiniz.

1. Adım: Hangi İçeriklerin Lazy Load Edileceğine Karar Verin

İlk olarak, sitenizde hangi içeriklerin lazy load edilmesi gerektiğini dikkatlice belirlemek gerekir. Genellikle sayfada yer alan görseller, videolar, iframe’ler ve büyük boyutlu script dosyaları, sayfa yüklenmesini yavaşlatan en önemli öğelerdir ve lazy loading için en uygun adaylardır. Ancak, kritik içeriklerin veya sayfanın üst kısmında hemen görünmesi gereken öğelerin lazy load edilmesi kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden site yapınızı analiz edip, kullanıcıların en çok hangi içeriklerle etkileşimde bulunduğunu ve sayfa düzenini göz önünde bulundurarak, performans kazancı sağlayacak öğeleri önceliklendirmeniz faydalı olur.

2. Adım: Native Lazy Loading Özelliğini Kullanın

Modern tarayıcıların çoğu, HTML etiketi içinde loading="lazy" özelliğini destekler ve bu, lazy loading’i uygulamanın en basit ve etkili yoludur. Görsellerde ve iframe’lerde bu özelliği kullanarak, ek JavaScript kütüphaneleri yüklemeden doğrudan tarayıcının kendi mekanizması ile içeriklerin sadece ihtiyaç duyulduğunda yüklenmesini sağlayabilirsiniz. Bu yöntem hem geliştirme süresini kısaltır hem de sayfa hızını artırır. Ancak eski tarayıcılar veya daha karmaşık senaryolar için ek çözümlere ihtiyaç duyabilirsiniz.

3. Adım: JavaScript Tabanlı Lazy Loading Kütüphanelerini Değerlendirin

Eğer projenizde tarayıcı desteği sınırlıysa veya daha detaylı kontrol ve özellikler gerekiyorsa, Lozad.js, LazySizes, Vanilla-lazyload gibi popüler JavaScript kütüphanelerini tercih edebilirsiniz. Bu kütüphaneler, sayfa kaydırma, görünürlük ve kullanıcı etkileşimlerine göre içeriklerin dinamik olarak yüklenmesini sağlar. Böylece, sadece gerekli olduğunda kaynaklar çağrılır ve yüklenir. Kütüphane entegrasyonu genellikle birkaç satır kodla gerçekleşir ve kullanıcı deneyimini optimize ederken SEO’nun da zarar görmemesine dikkat edilmelidir.

4. Adım: Yer Tutucu (Placeholder) Tasarlayın

Lazy loading sırasında içerikler yüklendiği sırada kullanıcıya boş veya kırık görüntü vermemek için yer tutucu kullanmak çok önemlidir. Bu yer tutucular, düşük çözünürlüklü bulanık görseller, renkli bloklar veya basit animasyonlar olabilir. Böylece kullanıcı, içerik yüklenirken sayfanın yapısını ve düzenini kaybetmez, görsel olarak daha stabil ve hoş bir deneyim yaşar. Ayrıca, yer tutucular sayfanın yüklenme algısını iyileştirir ve sayfanın görsel bütünlüğünü korur.

5. Adım: Test ve Optimize Edin

Lazy loading uygulamasını hayata geçirdikten sonra, sayfanızın performansını test etmek kritik bir adımdır. Google PageSpeed Insights, GTmetrix, Lighthouse gibi araçlarla sayfa hızınızı ölçerek hangi alanlarda iyileştirmeler yapılabileceğini analiz edin. Ayrıca, Google Search Console üzerinden tarama hatalarını ve indeksleme problemlerini takip etmek gerekir. Performans sorunları veya tarayıcı uyumsuzlukları varsa, kodunuzu gözden geçirip gerekirse düzenlemeler yapmalısınız. Bu aşama, hem kullanıcı deneyimini hem de SEO değerlerinizi maksimum seviyeye çıkarmak için gereklidir.

6. Adım: İçeriklerin SEO ve Erişilebilirlik Açısından Uygun Olduğundan Emin Olun

Son olarak, lazy loading uygularken SEO ve erişilebilirlik kurallarını ihmal etmeyin. Tüm görseller için açıklayıcı ve anlamlı alt etiketleri ekleyerek görsel SEO’dan tam anlamıyla faydalanabilirsiniz. Ayrıca, JavaScript tabanlı lazy loading çözümlerinde içeriklerin Googlebot ve diğer arama motorları tarafından doğru şekilde taranabilmesi için, mümkün olduğunca JavaScript bağımlılığını azaltmak ve server-side rendering gibi teknikleri kullanmak faydalı olur. Bu sayede, arama motorlarının sayfanızdaki tüm içerikleri görebilmesi, dizine eklemesi ve sıralamalarda avantaj sağlaması mümkün olur.

Lazy Loading Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Lazy loading, site performansını artırsa da yanlış uygulandığında kullanıcı deneyimini ve SEO’yu olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, uygulama sırasında bazı önemli noktaları göz önünde bulundurmak gerekir.

Kritik İçerikleri Lazy Load Etmeyin

Sayfanın üst kısmında ve kullanıcıların ilk gördüğü alanlarda yer alan görseller veya içerikler, hemen yüklenmelidir. Aksi takdirde, sayfa boş veya eksik görünebilir, bu da kullanıcıyı olumsuz etkiler.

SEO Uyumuna Özen Gösterin

JavaScript tabanlı lazy loading çözümlerinde, arama motorlarının içeriği tam olarak tarayabildiğinden emin olun. Özellikle Googlebot’un içerikleri indeksleyebilmesi için server-side rendering ya da dynamic rendering gibi teknikler kullanılabilir.

Yer Tutucular Kullanarak Görsel Boşlukları Engelleyin

Görseller yüklenirken ortaya çıkan boşluklar, sayfa tasarımını bozar ve kullanıcı deneyimini zedeler. Bu nedenle uygun boyutta ve renk tonunda yer tutucu görseller veya CSS ile boşluklar doldurulmalıdır.

Tarayıcı Uyumluluğunu Kontrol Edin

Native lazy loading her tarayıcı tarafından desteklenmeyebilir. Bu nedenle, eski tarayıcılar için polyfill ya da JavaScript tabanlı kütüphaneler ile destek sağlanmalıdır.

Aşırı Lazy Loading’den Kaçının

Lazy loading, her içerik için uygulanmamalıdır. Özellikle küçük sayfalarda veya düşük içerik yoğunluğunda, aşırı lazy loading sayfa performansını olumsuz etkileyebilir.

Performans Testlerini Düzenli Yapın

Lazy loading uygulaması sonrası site performansını düzenli olarak test edin. Hız, erişilebilirlik ve SEO metriklerinde olası sorunları zamanında tespit edip müdahale etmek gerekir.

Lazy Loading mi, Preloading mi? Karşılaştırma

Lazy loading ve preloading, web performansını artırmak için kullanılan iki farklı tekniktir ancak amaçları ve uygulama şekilleri birbirinden farklıdır. Lazy loading, içeriklerin sadece kullanıcı ihtiyaç duyduğunda yüklenmesini sağlayarak başlangıçtaki sayfa yükünü azaltır. Bu sayede gereksiz kaynak kullanımı engellenir ve sayfa açılış hızı artırılır. Özellikle görseller, videolar ve iframe’lerde kullanılır.

Öte yandan, preloading, sayfanın kritik kaynaklarını önceden yükleyerek kullanıcı henüz erişmeden içeriğin hazır olmasını sağlar. Bu yöntem, önemli CSS, JavaScript dosyaları veya üstteki görseller gibi kaynakların hızlı yüklenmesine odaklanır. Preloading, sayfa performansını iyileştirirken, lazy loading sayfanın geri kalan kısmının yüklenmesini geciktirir.

Kısaca, lazy loading sayfa üzerindeki içeriklerin yüklenmesini ertelerken, preloading kritik kaynakların önceden yüklenmesini sağlar. İkisini dengeli ve doğru kullanmak, hem sayfa hızını hem de kullanıcı deneyimini maksimum seviyeye çıkarır.

Sık Sorulan Sorular

Lazy Loading ile Performans ve UX Artışı

Lazy loading, web sitelerinin hızını artırmak ve kullanıcı deneyimini geliştirmek için son derece etkili bir yöntemdir. Sayfanın sadece görünür kısmındaki içeriklerin öncelikli olarak yüklenmesi, sayfa açılış süresini kısaltır ve gereksiz veri transferini engeller. Bu da özellikle mobil kullanıcılar için veri kullanımı açısından büyük avantaj sağlar. Ayrıca, sayfa hızlı yüklendiğinde ziyaretçiler daha uzun süre sayfada kalır ve site ile etkileşimleri artar.

Performans artışı, SEO açısından da önemlidir çünkü Google gibi arama motorları hızlı açılan sayfaları daha üst sıralarda gösterir. Bu sayede organik trafik artar ve dönüşüm oranları yükselir. Ayrıca, lazy loading uygulaması, bant genişliği ve sunucu kaynaklarının daha verimli kullanılmasına olanak tanır. Böylece, hem teknik altyapı hem de kullanıcı deneyimi açısından önemli kazanımlar elde edilir.

Sonuç olarak, lazy loading, modern web geliştirmede vazgeçilmez bir optimizasyon tekniği haline gelmiştir ve doğru uygulandığında site hızını %40’a varan oranlarda artırarak kullanıcı memnuniyetini ve SEO performansını önemli ölçüde yükseltir.

ite hızınızı artırırken SEO kaybı yaşamamak da çok önemli. Eğer URL yönlendirmeleri hakkında bilgi almak isterseniz, 301 Redirect Nasıl Yapılır? SEO Kayıpsız 3 Yöntem başlıklı rehberimizi inceleyebilirsiniz.